ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 13η

 ΚΕΙΜΕΝΟ

Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat, qui bellum adversus Persen regem gerebat. Serena nocte subito luna defecerat; ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus fiduciam amiserat. Tum Sulpicius Gallus de caeli ratione et de stellarum lunaeque statu ac motibus disputavit eoque modo exercitum alacrem in pugnam misit. Sic liberales artes Galli aditum ad illustram illam Paulianam victoriam dederunt. Quia ille metum exercitus Romani vicerat, imperator adversarios vincere potuit.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Ο Σουλπίκιος Γάλλος ήταν ύπαρχος του Λευκίου Αιμιλίου Παύλου που πολεμούσε εναντίον του βασιλιά Περσέα. Μια ξάστερη νύχτα έγινε ξαφνικά έκλειψη της σελήνης¹ τρόμος έπιασε τις ψυχές των στρατιωτών από (αυτό) το ξαφνικό φοβερό θέαμα και ο στρατός έχασε το ηθικό του . Τότε ο Σουλπίκιος Γάλλος πραγματεύτηκε (σε ομιλία του) τη φύση του ουρανού και τη στάση και τις κινήσεις των άστρων και της σελήνης και με αυτό τον τρόπο έστειλε το στρατό στη μάχη με αναπτερωμένο ηθικό . Έτσι τα «ελευθέρια μαθήματα» του Γάλλου άνοιξαν το δρόμο για τη λαμπρή εκείνη νίκη του Αιμιλίου Παύλου. Επειδή αυτός κατανίκησε το φόβο του ρωμαϊκού στρατού, ο στρατηγός μπόρεσε να νικήσει τους εχθρούς.

Ταξινόμηση των λέξεων

                                                                  Ουσιαστικά

Α' Κλίση

Perses -ae (αρσ., χωρίς πληθ.)

luna -ae (θηλ., χωρίς πληθ.)

fiducia -ae [θηλ., ο πληθ. δε χρησιμοποιείται (αφηρημένη έννοια)]

Stella -ae (θηλ.)

pugna -ae (θηλ.)

victoria -ae (θηλ.)

Β' Κλίση

Sulpicius -ii (-i) (αρσ., χωρίς πληθ.)

legatus -i (αρσ.)

Aemilius -ii (-i) (αρσ., χωρίς πληθ.)

bellum -i (ουδ.)

animus -i (αρσ.)

modus -i (αρσ.)

GalIus -i (αρσ., χωρίς πληθ.)

 Lucius -ii (-i) (αρσ., χωρίς πληθ.)

Paulus -i (αρσ., χωρίς πληθ.)

monstrum -i (ουδ.)

caelum -i (ουδ., πληθ. caeli -orum)

adversarius -ii (αρσ.)

Γ' Κλίση

rex, regis (αρσ.)

nox, noctis (θηλ.)

terror -oris (αρσ.)

miles -itis (αρσ.)

ratio -onis (θηλ.)

ars, artis (θηλ., )

imperator -oris (αρσ.)

Δ' Κλίση

exercitus -us (αρσ.)

status-us (αρσ.

motus -us (αρσ.)

aditus-us (αρσ.

metus -us (αρσ.)

                                                                      Επίθετα

Β' Κλίση

serenus -a -um,

repentinus -a -um,

Paulianus -a -um

Romanus -a -um

adversarius -a –um

Γ' Κλίση

alacer, alacris, alacre, -

liberalis -is -e

illustris -is -e,

Αντωνυμίες

qui, quae, quod (αναφορική)

is, ea, id (οριστική)

ille, illa, illud (δεικτική)

                                                                      Ρήματα
1η Συζυγία

disputo, disputavi, disputatum, disputare

 do, dedi, datum, dare

3η Συζυγία

gero, gessi, gestum, gerere  

deficio, defeci, defectum, deficere

invado, invasi, invasum, invadere      

amitto, amisi, amissum, amittere

mitto, misi, missum, mittere  

vinco, vici, victum, vincere

Βοηθητικό ρήμα

sum,fui,-, esse

possum, potui, -, posse

Επιρρήματα

subito

tum

sic

Προθέσεις

adversus (+ αιτιατ.)

in (+ αιτιατ.)

ob (+ αιτιατ.)   

de (+ αφαιρ.)

ad (+ αιτιατ.)

Σύνδεσμοι

et (συμπλεκτικός)

-que (συμπλεκτικός)

ac (atque) (συμπλεκτικός)

quia (αιτιολογικός υποτακτικός)