Τρίτη 25 Ιανουαρίου 2011

ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ : ΕΝΟΤΗΤΑ 32η


ΚΕΙΜΕΝΟ
   Pleni omnes sunt libri, plenae sapientium voces, plena exemplorum vetustas; quae iacerent in tenebris omnia, nisi litterarum lumen accederet. Quam multas imagines fortissimorum virorum— non solum ad intuendum, verum etiam ad imitandum—scriptores et Graeci et Latini nobis reliquerunt! Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam. Colendo et cogitando homines excellentes animum et mentern meam conformabam. Sic enim -laudem et honestatem solum expetendo, omnes cruciatus corporis et omnia pericula mortis parvi esse ducendo- me pro salute vestra in tot ac tantas dimicationes obicere potui.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Γεμάτα είναι όλα τα βιβλία, γεμάτοι οι λόγοι των σοφών, γεμάτη είναι η αρχαιότητα από πρότυπα υποδειγματικής συμπεριφοράς. Όλα αυτά (τα πρότυπα) θα έμεναν στην αφάνεια αν δεν τα συνόδευε το φως των Γραμμάτων. Πόσο πολλές εικόνες γενναιότατων αντρών μας άφησαν κληρονομιά οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι συγγραφείς, όχι μόνο για να τις ατενίζουμε αλλά και για να τις μιμούμαστε! Αυτές (τις εικό­νες) τις έβαζα πάντα μπροστά μου ως πρότυπα στην επιθυμία μου να διοικήσω σωστά και να διαχειριστώ την πολιτεία μας. Διέπλαθα την ψυχή μου και το νου μου με το να λατρεύω και να αναλογίζομαι τους έξοχους άντρες . Γιατί έτσι μπόρεσα να ριχτώ για τη σωτηρία σας σε τόσους πολλούς και τόσο μεγάλους αγώνες, με το να επιδιώκω δηλαδή μόνο τον έπαινο και την τιμή και να μην υπολογίζω όλα τα βάσανα  του σώματος και όλους τους θανάσιμους κινδύνους.
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Α' ΚΛΙΣΗ
tenebrae- arum   χωρίς ενικό
littera -ae: γράμμα τον αλφαβήτου     litterae -arum: επιστολή, συγγράμματα
Β' ΚΛΙΣΗ
liber- libri         
Latinus -i
exemplum -i      
animus -i
vir -viri
periculum -i
Graecus -i
Γ ΚΛΙΣΗ
sapiens -ntis (αρσ.)    αφαιρ. ενικού sapiente , γεν. πληθ. sapientium
vox -vocis (θηλ.)
vetustas -atis (θηλ.) umen -inis (ουδ.)
imago -inis (θηλ.)
scriptor -oris (αρσ.)
homo -inis (αρσ.)
mens -mentis (θηλ.)    γεν. πληθ. mentium
laus -laudis (θηλ.)
honestas -atis (θηλ.)
corpus -oris (ουδ.)
mors -mortis (θηλ.)   γεν. πληθ. mortium
salus -utis (θηλ.) ο πληθ. (salutes -um) δεν είναι σε χρήση (αφηρημένη έν­νοια)
dimicatio -ionis (θηλ.)
Δ' ΚΛΙΣΗ
cruciatus -us (αρσ.)
Ε' ΚΛΙΣΗ
res- rei
ΕΠΙΘΕΤΑ
Β' ΚΛΙΣΗ
plenus -a -um, plenior -ior -ius, plenissimus -a -um
multi -ae -a, plures -es -a (γεν. πληθ. plurium), plurimi -ae –a· το επίθετο στον ενικό αριθμό του συγκριτικού απαντά μόνο στο ουδέτερο: multus -a -um, — plus, plurimus -a -um
fortissimus -a -um υπερθ. του επιθ. fortis -is -e, fortior -ior -ius, fortissimus -a -um
Graecus -a -um
Latinus -a -um
cupidus -a -um, cupidior -ior -ius, cupidissimus -a -um
publicus -a -um
parvus -a -um, minor -or -us, minimus -a -um
Γ' ΚΛΙΣΗ
omnis -is -e
sapiens -entis, sapientior -ior -ius, sapientissimus -a -um (στο κείμενο ως ουσιαστικό)
fortis -is -e, fortior -ior -ius, fortissimus -a -um
excellens -entis, excellentior -ior -ius, excellentissimus -a -um
ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ
qui, quae, quod (αναφορική)
ego (προσωπική)
meus, mea, meum (κτητική)
vester, vestra, vestrum (κτητική)
tot (δεικτική ΑΚΛΙΤΗ)
tantus -a -um (δεικτική)
ΡΗΜΑΤΑ
1H ΣΥΖΥΓΙΑ
imitor, imitatus sum, imitatum, imitari αποθ.
administro, administravi, administratum, administrare
cogito, cogitavi, cogitatum, cogitare
conformo, conformavi, conformatum, conformare
2H ΣΥΖΥΓΙΑ
intueor, intuitus sum, intuitum, intueri αποθ.
iaceo, iacui, iacitum, iacere
3H ΣΥΖΥΓΙΑ
accedo, accessi, accessum, accedere
relinquo, reliqui, relictum, relinquere
gero, gessi, gestum, gerere
propono, proposui, propositum, proponere
colo, colui, cultum, colere
expeto, expeti(v)i, expetitum, expetere
duco, duxi, ductum, ducere (προστ. ενεστ. duc)
obicio, obieci, obiectum, obicere
sapio, sapi(v)i, -, sapere
excello, -, -, excellere (μετοχή παθ. παρακ. excelsus -a -um)
possum, potui, -, posse  
ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΡΗΜΑ sum, fui, -, esse
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ
quam solum
bene, melius, optime (από το επίθ. bonus -a -um, melior -ior -ius, optimus -a -um)
semper sic

2 σχόλια: