Παρασκευή 8 Απριλίου 2011

ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ : ΕΝΟΤΗΤΑ 48η

                                                                                                            Σύρος
ΚΕΙΜΕΝΟ
 Cerva alba eximiae pulchritudinis Sertorio a Lusitano quodam dono data erat. Sertorius omnibus persuasit cervam instinctam numine Dianae, conloqui secum et docere, quae utilia factu essent. Si quid durius ei videbatur, quod imperandum militibus esset, a cerva sese monitum esse praedicabat. Ea cerva quodam die fugit et perisse credita est. Cum aliquis Sertorio nuntiavisset cervam inventam esse, Sertorius eum iussit tacere ; praeterea praecepit ut eam postero die repente in eum locum emitteret, in quo ipse cum amicis futurus esset. Postridie eius diei Sertorius, admissis amicis in cubiculum suum, dixit eis visum in somno sibi esse cervam, quae perisset, ad se reverti. Cum cerva, emissa a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset, admiratio magna orta est.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Κάποιος Λουζιτανός είχε δώσει στο Σερτώριο για δώρο ένα πολύ όμορφο άσπρο ελάφι1. Ο Σερτώριος τους έπεισε όλους πως το ελάφι κατευθυνόταν από τη θεά Άρτεμη2 και μιλούσε μαζί του και του υπέδειχνε τι ήταν χρήσιμο να κάνει. Αν του φαινόταν πως έπρεπε να δώσει κάποια διαταγή στους στρατιώτες του που ήταν σκληρότερη από τις συνηθισμένες3, διακήρυσσε πως τον είχε συμβουλέψει το ελάφι. Το ελάφι αυτό έφυγε κάποια μέρα και πίστεψαν πως είχε πεθάνει. Όταν κάποιος ανάγγειλε στο Σερτώριο πως το ελάφι είχε βρεθεί, ο Σερτώριος τον διέταξε να το κρατήσει μυστικό4. Ακόμη του έδωσε οδηγίες να το αφήσει ξαφνικά ελεύθερο την επομένη στο μέρος όπου θα βρι­σκόταν αυτός και οι φίλοι του. Την άλλη μέρα ο Σερτώριος δέχτηκε τους φίλους του στην κρεβατοκάμαρα του και τους είπε πως είχε δει στο ύπνο του ότι το ελάφι, που είχε πεθάνει, ξαναγύρισε κοντά του. Όταν το ελάφι αφέθηκε ελεύθερο από το δούλο και όρμησε στην κρε­βατοκάμαρα του, προκάλεσε μεγάλη κατάπληξη5.
             1. ένα άσπρο ελάφι εξαιρετικής ομορφιάς         2. από τη βούληση της Άρτεμης
      4. να σωπάσει                                           5. γεννήθηκε μεγάλος θαυμασμός

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Α' ΚΛΙΣΗ
cerva -ae
Diana -ae   χωρίς πληθ.
Β' ΚΛΙΣΗ
Lusitanus -i
donum -i
amicus -i
cubiculum -i
somnus -i
servus -i
Sertorius -i (i)    κλητ. ενικού Sertori· χωρίς πληθ.
locus -i   loca -orum: τόποι   loci -orum: χωρία βιβλίων
Γ ΚΛΙΣΗ
pulchritudo -inis (θηλ.)
numen -inis (ουδ.)
miles -itis (αρσ.)
admiratio -ionis (θηλ.)
Ε' ΚΛΙΣΗ
dies - diei - diei - diem - dies - die (αρσ.)
dies - dierum - diebus - dies - dies - diebus
ΕΠΙΘΕΤΑ
Β' ΚΛΙΣΗ
albus -a -um
eximius -a -um, magis eximius -a -um, maxime eximius -a -um δεν είναι σε χρήση
durus -a -um, durior -ior -ius, durissimus -a -um
posterus -a -um, posterior -ior -ius, postremus -a -um και postumus –a -um
magnus -a -um, maior -ior -ius, maximus -a -um
Γ' ΚΛΙΣΗ
omnis -is -e
utilis -is -e, utilior -ior -ius, utilissimus -a -um
durior -ior -ius συγκρ.  του  επιθ.  durus  -a -um, durissimus -a -um
αντωνυμίες
quidam, quaedam, quoddam (αόριστη επιθετική)
se (προσωπική)
quis, quid (ερωτηματική ουσιαστική)
quis, (quae ή qua), quid (αόριστη ουσιαστική)
is, ea, id (οριστική)
qui, quae, quod (αναφορική)
se(se) (προσωπική)
aliquis, (aliqua ή aliquae), aliquid (αόριστη ουσιαστική)
ipse, ipsa, ipsum (οριστική)
suus, sua, suum (κτητική)
ΡΗΜΑΤΑ
1η ΣΥΖΥΓΙΑ
do, dedi, datum, dare
impero, imperavi, imperatum, imperare
praedico, praedicavi, praedicatum, praedicare
nuntio, nuntiavi, nuntiatum, nuntiare
2η ΣΥΖΥΓΙΑ
persuadeo, persuasi, persuasum, persuadere
doceo, docui, doctum, docere
video, vidi, visum, videre
moneo, monui, monitum, monere
iubeo, iussi, iussum, iubere
taceo, tacui, tacitum, tacere
3η ΣΥΖΥΓΙΑ
instinguo, instinxi, instinctum, instinguere
conloquor, conlocutus sum, conlocutum, conloqui αποθ.
facio, feci, factum, facere (προστ. ενεστ. fac)
fugio, fugi, fugitum, fugere
credo, credidi, creditum, credere
praecipio, praecepi, praeceptum, praecipere
emitto, emisi, emissum, emittere
admitto, admisi, admissum, admittere
dico, dixi, dictum, dicere (προστ. ενεστ. die)
revertor, reversus sum, reversum, reverti και
revertor, reverti, reversum, reverti* στο κείμενο δεν είναι ξεκάθαρο αν πρόκειται για το αποθετικό ή το ημιαποθετικό, γιατί ο τύπος reverti είναι κοινός
 introrumpo, introrupi, introruptum, introrumpere
ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΡΗΜΑ  sum, fui, -, esse
4η ΣΥΖΥΓΙΑ
invenio, inveni, inventum, invenire
pereo, perii, peritum, perire
orior, ortus sum, ortum, oriri αποθ. (μετοχή μέλλ. oriturus -a -um)
Επιρρήματα
praeterea
repente
postridie

2 σχόλια:

  1. πολυ ωραιες σημειωσεις!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. α και πληροφοριακά το revertor εδω ειναι ημιαποθετικό (απο τα λατινικα κειμενα της γ' λυκειου που εξεταζονται πανελλαδικώς μόνο στο κειμενο 21 -απο όσον γνωριζω- το revertor χρησιμοποιείται ως αποθετικό)

    ΑπάντησηΔιαγραφή