Σάββατο 13 Ιουνίου 2015

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ 2015

 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Διδαγμένο κείμενο
Ἀριστοτέλους Ἠθικά Νικομάχεια (Β6, 4-8 και 14-16)
Λέγω δὲ τοῦ μὲν πράγματος μέσον τὸ ἴσον ἀπέχον ἀφ’ ἑκατέρου τῶν ἄκρων, ὅπερ ἐστὶν ἓν καὶ τὸ αὐτὸ πᾶσιν, πρὸς ἡμᾶς δὲ ὃ μήτε πλεονάζει μήτε ἐλλείπει· τοῦτο δ’ οὐχ ἕν, οὐδὲ ταὐτὸν πᾶσιν. Οἷον εἰ τὰ δέκα πολλὰ τὰ δὲ δύο ὀλίγα, τὰ ἓξ μέσα λαμβάνουσι κατὰ τὸ πρᾶγμα· ἴσῳ γὰρ ὑπερέχει τε καὶ ὑπερέχεται· τοῦτο δὲ μέσον ἐστὶ κατὰ τὴν ἀριθμητικὴν ἀναλογίαν. Τὸ δὲ πρὸς ἡμᾶς οὐχ οὕτω ληπτέον· οὐ γὰρ εἴ τῳ δέκα μναῖ φαγεῖν πολὺ δύο δὲ ὀλίγον, ὁ ἀλείπτης ἓξ μνᾶς προστάξει· ἔστι γὰρ ἴσως καὶ τοῦτο πολὺ τῷ ληψομένῳ ἢ ὀλίγον· Μίλωνι μὲν γὰρ ὀλίγον, τῷ δὲ ἀρχομένῳ τῶν γυμνασίων πολύ. Ὁμοίως ἐπὶ δρόμου καὶ πάλης. Οὕτω δὴ πᾶς ἐπιστήμων τὴν ὑπερβολὴν μὲν καὶ τὴν ἔλλειψιν φεύγει, τὸ δὲ μέσον ζητεῖ καὶ τοῦθ’ αἱρεῖται, μέσον δὲ οὐ τὸ τοῦ πράγματος ἀλλὰ τὸ πρὸς ἡμᾶς. […]
Ἔτι τὸ μὲν ἁμαρτάνειν πολλαχῶς ἔστιν (τὸ γὰρ κακὸν τοῦ ἀπείρου, ὡς οἱ Πυθαγόρειοι εἴκαζον, τὸ δ’ ἀγαθὸν τοῦ πεπερασμένου), τὸ δὲ κατορθοῦν μοναχῶς (διὸ καὶ τὸ μὲν ῥᾴδιον τὸ δὲ χαλεπόν, ῥᾴδιον μὲν τὸ ἀποτυχεῖν τοῦ σκοποῦ, χαλεπὸν δὲ τὸ ἐπιτυχεῖν)· καὶ διὰ ταῦτ’ οὖν τῆς μὲν κακίας ἡ ὑπερβολὴ καὶ ἡ ἔλλειψις, τῆς δ’ ἀρετῆς ἡ μεσότης·
ἐσθλοὶ μὲν γὰρ ἁπλῶς, παντοδαπῶς δὲ κακοί.
Ἔστιν ἄρα ἡ ἀρετὴ ἕξις προαιρετική, ἐν μεσότητι οὖσα τῇ πρὸς ἡμᾶς, ὡρισμένῃ λόγῳ καὶ ᾧ ἂν ὁ φρόνιμος ὁρίσειεν. Μεσότης δὲ δύο κακιῶν, τῆς μὲν καθ’ ὑπερβολὴν τῆς δὲ κατ’ ἔλλειψιν· καὶ ἔτι τῷ τὰς μὲν ἐλλείπειν τὰς δ’ ὑπερβάλλειν τοῦ δέοντος ἔν τε τοῖς πάθεσι καὶ ἐν ταῖς πράξεσι, τὴν δ’ ἀρετὴν τὸ μέσον καὶ εὑρίσκειν καὶ αἱρεῖσθαι.

Α1. Από το παραπάνω κείμενο να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του αποσπάσματος: «Ἔτι τὸ μὲν ἁμαρτάνειν ... καὶ αἱρεῖσθαι».
                                                                                                                               Μονάδες 10
Β1. Στο απόσπασμα «Λέγω δὲ τοῦ μὲν πράγματος … πρὸς ἡμᾶς» ο Αριστοτέλης διατυπώνει τις απόψεις του σχετικά με τη «μεσότητα» και τα «άκρα»: α) Να εντοπίσετε λέξεις και φράσεις του κειμένου που σχετίζονται με καθεμία από τις δύο έννοιες. (μονάδες 9) β) Να εξηγήσετε τις έννοιες «μεσότητα» και «άκρα», με βάση το κείμενο. (μονάδες 6)
                                                                                                                                      Μονάδες 15
 Β2.     «Ἔστιν ἄρα ἡ ἀρετὴ ἕξις προαιρετική, ἐν μεσότητι οὖσα τῇ πρὸς ἡμᾶς, ὡρισμένῃ λόγῳ καὶ ᾧ ἂν ὁ φρόνιμος ὁρίσειεν»: Να σχολιάσετε το υπογραμμισμένο τμήμα του παραπάνω χωρίου.
                                                                                                                               Μονάδες 15
 Β3. α) Να αντιστοιχίσετε σωστά τα ονόματα της στήλης Α με τους όρους της στήλης Β (τρεις όροι της στήλης Β περισσεύουν):
Στήλη Α
Στήλη Β
1. Αριστοτέλης
α. εὐστάθεια
β. εὐβουλία
γ. εὐθυμία
2. Πρωταγόρας
δ. εὐφυΐα
ε. εὐδαιμονία











                                                                                                                                (μονάδες 4)
β) Να γράψετε τον ορισμό μόνο των εννοιών της στήλης Β που θα επιλέξετε ως σωστές. (μονάδες 6)
Μονάδες 10
Β4.
Να βρείτε στο παραπάνω διδαγμένο κείμενο μία ετυμολογικά συγγενή λέξη, απλή ή σύνθετη, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της αρχαίας ελληνικής:
ῥᾳστώνη, ἔντευξις, ἐξουσία, σώφρων, ἀνύπαρκτος, πρόσχημα, συλλήβδην, ταγός, συμβόλαιον, ἐμμονή.
                                                                                                        Μονάδες 10

                                 Αδίδακτο κείμενο
           Θουκυδίδου Ἱστορίαι II.89.8 (εκδ. Teubner)
Τὸν δὲ ἀγῶνα οὐκ ἐν τῷ κόλπῳ ἑκὼν εἶναι ποιήσομαι οὐδ’ ἐσπλεύσομαι ἐς αὐτόν. ὁρῶ γὰρ ὅτι πρὸς πολλὰς ναῦς ἀνεπιστήμονας ὀλίγαις ναυσὶν ἐμπείροις καὶ ἄμεινον πλεούσαις ἡ στενοχωρία οὐ ξυμφέρει. οὔτε γὰρ ἂν ἐπιπλεύσειέ τις ὡς χρὴ ἐς ἐμβολὴν μὴ ἔχων τὴν πρόσοψιν τῶν πολεμίων ἐκ πολλοῦ, οὔτ’ ἂν ἀποχωρήσειεν ἐν δέοντι πιεζόμενος· διέκπλοι τε οὐκ εἰσὶν οὐδ’ ἀναστροφαί, ἅπερ νεῶν ἄμεινον πλεουσῶν ἔργα ἐστίν, ἀλλὰ ἀνάγκη ἂν εἴη τὴν ναυμαχίαν πεζομαχίαν καθίστασθαι.
ἐκ πολλοῦ: από μακριά

Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του παραπάνω κειμένου.
                                                                                                 Μονάδες 20

 Γ2. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:
ἑκών :   τη γενική πληθυντικού στο θηλυκό γένος
ὁρῶ :     το γ΄ πρόσωπο πληθυντικού της ευκτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή
 ναῦς :     τη δοτική ενικού ἄμεινον : τον ίδιο τύπο στο θετικό βαθμό (το 1ο στο κείμενο)
πλεούσαις :    το β΄ πρόσωπο ενικού της οριστικής του παρατατικού στην ίδια φωνή
 ξυμφέρει :     το β΄ πρόσωπο ενικού της προστακτικής του αορίστου β΄ στην ίδια φωνή
ἀποχωρήσειεν :    το απαρέμφατο του παρακειμένου στην ίδια φωνή
διέκπλοι :                     την κλητική του ενικού
ἅπερ :               τη δοτική πληθυντικού στο θηλυκό γένος
 καθίστασθαι :          το β΄ πρόσωπο ενικού της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή.
                                                                                                                                         Μονάδες 10

Γ3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων:
ἐν τῷ κόλπῳ, ἑκὼν εἶναι, ναυσίν, τῶν πολεμίων, καθίστασθαι, πεζομαχίαν. (μονάδες 6)
β. Να αναλύσετε τις μετοχές ἔχων και πλεουσῶν στην αντίστοιχη για την καθεμία δευτερεύουσα πρόταση. (μονάδες 4)

                                                                                  Μονάδες 10  
 Οι ενδεικτικές της ΚΕΓΕ:

                                            
Και η μετάφραση του Θουκυδίδη από τον Σκουτερόπουλο, Εκδόσεις Πόλις:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου