ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ΄ ΕΝΟΤΗΤΑ 23η

ΕΝΟΤΗΤΑ 23

ΚΕΙΜΕΝΟ

Aegrotabat Caecina Paetus, maritus Arriae, aegrotabat et filius. Filius mortuus est. Huic Arria funus ita paravit, ut ignoraretur a marito; quin immo cum illa cubiculum mariti intraverat, vivere filium simulabat, ac marito persaepe interroganti, quid ageret puer, respondebat: "Bene quievit, libenter cibum sumpsit". Deinde, cum lacrimae suae, diu cohibitae, vincerent prorumperentque, egrediebatur; tum se dolori dabat et paulo post siccis oculis redibat. Scribonianus arma in Illyrico contra Claudium moverat; fuit Caecina in partibus eius et, occiso Scriboniano, Romam trahebatur. Erat ascensurus navem; Arria milites orabat, ut simul imponeretur. Non impetravit; conduxit piscatoriam naviculam ingentemque navem secuta est.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Ο Καικίνας Παίτος, ο σύζυγος της Αρρίας, ήταν άρρωστος· άρρω­στος ήταν και ο γιος τους. Το παιδί τους πέθανε. Η Αρρία του έκανε την κηδεία με τέτοιο τρόπο, που ο σύζυγος της να το αγνοεί. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά όταν έμπαινε στην κρεβατοκάμαρα του προσποιόταν ότι ο γιος τους ήταν ζωντανός και στο σύζυγο της, που ρωτούσε πολύ συχνά πώς ήταν το παιδί, απαντούσε: «Κοιμήθηκε καλά, έφαγε με όρε­ξη». Κι όταν κάποια στιγμή τα δάκρυα της, που τα συγκρατούσε τόση ώρα, ήταν έτοιμα να ξεσπάσουν ασταμάτητα, έβγαινε έξω  τότε παρα­δινόταν στη θλίψη της και λίγο αργότερα ξαναγύριζε με μάτια στεγνά.

Ο Σκριβωνιανός είχε στασιάσει στην Ιλλυρία εναντίον του αυτο­κράτορα Κλαυδίου. Ο Παίτος είχε πάει με το μέρος του, και, μετά το φόνο του Σκριβωνιανού, τον οδηγούσαν σιδεροδέσμιο στη Ρώμη. Επρόκειτο να ανέβει στο καράβι: η Αρρία παρακαλούσε τους στρα­τιώτες να την επιβιβάσουν μαζί του. Δεν το κατόρθωσε· (έτσι) νοί­κιασε ένα ψαροκάικο κι ακολούθησε το πελώριο καράβι.

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

Α' ΚΛΙΣΗ

lacrima -ae

Roma -ae

navicula -ae

Caecina -ae χωρίς πληθ.

Arria -ae   χωρίς πληθ.

Β' ΚΛΙΣΗ

maritus -i

cubiculum -i

oculus -i

puer - pueri

cibus -i

Paetus -i   χωρίς πληθ.

filius -i (i)    κλητ. ενικού fili

Claudius -i (i)    κλητ. ενικού Claudi-   χωρίς πληθ.

Scribonianus -i   χωρίς πληθ.

arma - orum   χωρίς ενικό

Illyricum -i   χωρίς πληθ.

Γ ΚΛΙΣΗ

funus -eris    (ουδ.)3

dolor -oris    (αρσ.)

pars - partis    (θηλ.): μέρος   partes -ium: πολιτική παράταξη

navis -is    (θηλ.) αφαιρ. ενικού navi και nave '    γεν. πληθ. navium

miles -itis    (αρσ.)

ΕΠΙΘΕΤΑ

Β' ΚΛΙΣΗ

paulus -a -um

siccus -a -um, siccior -ior -ius, siccissimus -a -um

piscatorius -a -um

Γ ΚΛΙΣΗ

ingens - ingentis, ingentior -ior -ius, ingentissimus -a -um

ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

hic, haec, hoc   (δεικτική)

ille, illa, illud   (δεικτική)

quis, quid   (ερωτηματική ουσιαστική)

suus, sua, suum   (κτητική)

se    (προσωπική)

is, ea, id   (οριστική)

ΡΗΜΑΤΑ

1^η  ΣΥΖΥΓΙΑ

aegroto, aegrotavi, aegrotatum, aegrotare

paro, paravi, paratum, parare

ignoro, ignoravi, ignoratum, ignorare

intro, intravi, intratum, intrare

simulo, simulavi, simulatum, simulare

interrogo, interrogavi, interrogatum, interrogare

do, dedi, datum, dare

oro, oravi, oratum, orare

impetro, impetravi, impetratum, impetrare

2^η  ΣΥΖΥΓΙΑ

respondeo, respondi, responsum, respondere

cohibeo, cohibui, cohibitum, cohibere moveo, movi, motum, movere

3^η  ΣΥΖΥΓΙΑ

morior, mortuus sum, mortuum, mori αποθ. (μετοχή μέλλ. moriturus -a -um)

vivo, vixi, victum, vivere

ago, egi, actum, agere

quiesco, quievi, quietum, quiescere

sumo, sumpsi, sumptum, sumere

vinco, vici, victum, vincere

prorumpo, prorupi, proruptum, prorumpere

egredior, egressus sum, egressum, egredi αποθ.

occido, occidi, occisum, occidere

traho, traxi, tractum, trahere

ascendo, ascendi, ascensum, ascendere

impono, imposui, impositum, imponere

conduco, conduxi, conductum, conducere    (προστ. ενεστ. conduc)

sequor, secutus sum, secutum, sequi    αποθ.

ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΡΗΜΑ: sum, fui, -, esse

4H ΣΥΖΥΓΙΑ

redeo, redii, reditum, redire    

Επιρρήματα

ita

persaepe

bene, melius, optime (από το επίθ. bonus -a -um, melior -ior -ius, optimus -a -um)

libenter, libentius, libentissime (από το επίθ. libens -entis, libentior –ior -ius, libentissimus -a -um)

deinde

diu, diutius, diutissime

tum

post

simul