Τετάρτη 4 Νοεμβρίου 2009

Επαναληπτική εξέταση στα Αρχαία Ελληνικά Γ Λυκείου Θεωρητικής Κατεύθυνσης


ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ   ΓΘ2΄ ΤΑΞΗΣ 5ου ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΥΡΩΝΑ
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Διδαγμένο κείμενο από το πρωτότυπο:    Πλάτωνος Πρωταγόρας, (323Α -Ε)
    
    Ἵνα δὲ μὴ οἴῃ ἀπατᾶσθαι ὡς τῷ ὄντι ἡγοῦνται πάντες ἄνθρωποι πάντα ἄνδρα μετέχειν δικαιοσύνης τε καὶ τῆς ἄλλης πολιτικῆς ἀρετῆς, τόδε αὖ λαβὲ τεκμήριον. ἐν γὰρ ταῖς ἄλλαις ἀρεταῖς, ὥσπερ σὺ λέγεις, ἐάν τις φῇ ἀγαθὸς αὐλητὴς εἶναι, ἢ ἄλλην ἡντινοῦν τέχνην ἣν μή ἐστιν, ἢ καταγελῶσιν  ἢ χαλεπαίνουσιν, καὶ οἱ οἰκεῖοι προσιόντες νουθετοῦσιν ὡς μαινόμενον· ἐν δὲ δικαιοσύνῃ καὶ ἐν τῇ ἄλλῃ πολιτικῇ ἀρετῇ, ἐάν τινα καὶ εἰδῶσιν ὅτι ἄδικός ἐστιν, ἐὰν οὗτος αὐτὸς καθ’ αὑτοῦ τἀληθῆ λέγῃ ἐναντίον πολλῶν, ὃ ἐκεῖ σωφροσύνην ἡγοῦντο εἶναι, τἀληθῆ λέγειν, ἐνταῦθα μανίαν, καί φασιν πάντας δεῖν φάναι εἶναι δικαίους, ἐάντε ὦσιν ἐάντε μή, ἢ μαίνεσθαι τὸν μὴ προσποιούμενον [δικαιοσύνην]· ὡς ἀναγκαῖον οὐδένα ὅντιν’ οὐχὶ ἁμῶς γέ πως μετέχειν αὐτῆς, ἢ μὴεἶναι ἐν ἀνθρώποις.
    Ὅτι μὲν οὖν πάντ’ ἄνδρα εἰκότως ἀποδέχονται περὶ ταύτης τῆς ἀρετῆς σύμβουλον διὰ τὸ ἡγεῖσθαι παντὶ μετεῖναι αὐτῆς, ταῦτα λέγω· ὅτι δὲ αὐτὴν οὐ φύσει ἡγοῦνται εἶναι οὐδ’ ἀπὸ τοῦ αὐτομάτου, ἀλλὰ διδακτόν τε καὶ ἐξ ἐπιμελείας παραγίγνεσθαι ᾧ ἂν παραγίγνηται, τοῦτό σοι μετὰ τοῦτο πειράσομαι ἀποδεῖξαι. ὅσα γὰρ ἡγοῦνται ἀλλήλους κακὰ ἔχειν ἄνθρωποι φύσει ἢ τύχῃ, οὐδεὶς θυμοῦται οὐδὲ νουθετεῖ οὐδὲ διδάσκει
οὐδὲ κολάζει τοὺς ταῦτα ἔχοντας, ἵνα μὴ τοιοῦτοι ὦσιν, ἀλλ’ ἐλεοῦσιν· οἷον τοὺς αἰσχροὺς ἢ σμικροὺς ἢ ἀσθενεῖς τίς οὕτως ἀνόητος ὥστε τι τούτων ἐπιχειρεῖν ποιεῖν; ταῦτα μὲν γὰρ οἶμαι ἴσασιν ὅτι φύσει τε καὶ τύχῃ τοῖς ἀνθρώποις γίγνεται, τὰ καλὰ καὶ τἀναντία τούτοις·
ὅσα δὲ ἐξ ἐπιμελείας καὶ ἀσκήσεως καὶ διδαχῆς οἴονται γίγνεσθαι ἀγαθὰ ἀνθρώποις, ἐάν τις ταῦτα μὴ ἔχῃ, ἀλλὰ τἀναντία τούτων κακά, ἐπὶ τούτοις που οἵ τε θυμοὶ γίγνονται καὶ αἱ κολάσεις καὶ αἱ νουθετήσεις. ὧν ἐστιν ἓν καὶ ἡ ἀδικία καὶ ἡ ἀσέβεια καὶ συλλήβδην πᾶν τὸ ἐναντίον τῆς πολιτικῆς ἀρετῆς·

           
Α.        Από το κείμενο που σας δίνεται να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα αποσπάσματα:  «ἐν δὲ δικαιοσύνῃ …. ἐν ἀνθρώποις. ΚΑΙ  ὅσα γὰρ ἡγοῦνται ….. καὶ τἀναντία τούτοις·».
                                                                                                        Μονάδες 10
Β.        Να γράψετε στο τετράδιό σας τις απαντήσεις των παρακάτω ερωτήσεων:

Β1.      Ο Πρωταγρας υποστηρζει α) τι, σμφωνα με το μθο, ο Δίας έδωσε σε λους τους ανθρώπους την αδ και τη δίκη, και β) τι η πολιτική αρετή διδάσκεται. Νομζετε τι υπρχει αντφαση ανμεσα στις δύο αυτές θέσεις του Πρωταγόρα; Να δικαιολογσετε την απντησ σας.
                                                                                                                  Μονάδες 10

Β2.      ο φύσει λλ διδακτόν: Ποιο είναι το νόημα της διάκρισης αυτής; Να τη συσχετσετε με την αριστοκρατικ (αρχαϊκ) αντληψη της ηθικς και τις γενικτερες αντιλψεις των σοφιστν;
                                                                                                                     Μονάδες 10


Β3.      Με βάση το πρωτότυπο και το μεταφρασμένο κείμενο που ακολουθεί, να αναφερθείτε στη σημασία και τις διαβαθμίσεις της ποινής έτσι όπως παρουσιάζονται από τον Πρωταγόρα.

      Εάν υπάρχει λοιπόν αυτό το πράγμα στο οποίο πρέπει να μετέχουν όλοι και σύμφωνα με το οποίο πρέπει να ενεργεί κάθε άνδρας ξεχωριστά σε περίπτω­ση που θέλει να μάθει ή να πράξει κάτι, και σε καμιά περίπτωση χωρίς αυτό·  και ε­άν, σε περίπτωση που κάποιος δεν μετέχει σ' αυτό, είτε παιδί είναι, είτε άνδρας είτε γυναίκα, πρέπει να τον διδάσκουμε και να τον τιμωρούμε, μέχρι που, με την τιμω­ρία, να βελτιωθεί- και εάν, σε διαφορετική περίπτωση, πρέπει να εκδιώκουμε από την πόλη ή να σκοτώνουμε ως ανίατο όποιον δεν υπακούει σε αυτό το πράγμα ακό­μα και μετά τη διδασκαλία, ακόμα και μετά την τιμωρία' εάν λοιπόν έτσι έχουν τα πράγματα, και εάν, παρόλο που αυτή είναι η φύση των πραγμάτων, οι αγαθοί άν­δρες, ενώ μορφώνουν τους γιους -τους σε όλα τα άλλα, αυτό δεν τους το διδάσκουν, τότε σκέψου τι περίεργα πλάσματα είναι αυτοί οι αγαθοί άνδρες! Ότι το πράγμα αυ­τό το θεωρούν διδακτό και στο ιδιωτικό και στο δημόσιο επίπεδο, το αποδείξαμε ήδη. Ενώ όμως είναι το πράγμα αυτό διδακτό, αφού είναι κάτι που μπορεί να φροντίσει και να καλλιεργήσει κανείς, αυτοί διδάσκουν στους γιους τους τα άλλα, των οποίων η άγνοια δεν πρόκειται να επιφέρει ως ποινή τον θάνατο, αυτό όμως, την αρετή, που εάν τα αγόρια δεν τη μάθουν και δεν τη φροντίσουν, μπορεί να υποστούν ως ποινή και τον θάνατο και την εξορία και τη δήμευση της περιουσίας εκτός από τη θανά­τωση και, με μια λέξη, τη συνολική καταστροφή του οίκου τους, αυτή δεν τη διδά­σκουν και δεν τη φροντίζουν με κάθε δυνατή επιμέλεια! Μπορούμε να πιστέψουμε κάτι τέτοιο, Σωκράτη;
                                                                                                                 Μονάδες 10

Β4.      Πώς αξιοποίησαν ο Πρωταγόρας και γενικά οι σοφιστές τη μέθοδο του σχολιασμού ποιητικών κειμένων για την αναζήτηση της αλήθειας και ποια ήταν η βασική αντίρρηση του Σωκράτη για τη μέθοδο αυτή;
                                                                                                                   Μονάδες 10
Β5.      Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας, απλές ή σύνθετες, για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:
            φῇ,  προσιόντες,  οἶμαι,  ὦσιν,  εἰδῶσιν
                                                                                                                   Μονάδες 10


Γ. Αδίδακτο κείμενο :      Θουκυδίδη Ιστοριών 8. 86. 3-5.
            Ο δ’ πγγελλον ς οτε πδιαφθορ τς πλεως μετστασις γγνοιτο, λλ’ πσωτηρίᾳ, οθ’ να τος πολεμοις παραδοθ (ξεναι γρ, τε σβαλον δη σφν ρχντων, τοτο ποισαι), τν τε πεντακισχιλων τι πντες ν τ μρει μεθξουσιν, ο τε  οκεοι ατν οθ’ βρζονται, σπερ Χαιρας διαβλλων  πγγειλεν, οτε κακν χουσιν οδν, λλ’ π τος σφετροις ατν καστοι κατ χραν μνουσιν. λλα τε πολλὰ  επντων οδν μλλον σκουον, λλ’ χαλπαινον καὶ  γνμας λλοι λλας λεγον, μλιστα δ π τν Πειραιπλεν. κα δοκε λκιβιδης πρτον ττε κα οδενς  λασσον τν πλιν φελσαι· ρμημνων γρ τν ν  Σμ θηναων πλεν π σφς ατος, ν σαφστατα ωναν κα λλσποντον εθς εχον ο πολμιοι, κωλυτς γενσθαι.
Γ1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το κείμενο.
                                                                                                              Μονάδες 20

Γ2.α.   ἔλασσον:    Να  γράψετε τους άλλους δύο βαθμούς του επιρρήματος.
          σφς ατος: Να γράψετε τη Γενική, Δοτική και Αιτιατική στο ίδιο γένος, στον άλλο αριθμό.
                                                                                                                   Μονάδες 5

Γ2.β.    Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του  κειμένου :
  ἀρχντων: το δεύτερο ενικό πρόσωπο της οριστικής του μέσου παρακειμένου
  μεθξουσιν: το τρίτο ενικό πρόσωπο της ευκτικής του παρακειμένου, στην ίδια 
                                       φωνή.
 παραδοθ: το δεύτερο ενικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα της μέσης   
                                  φωνής.
ρμημνων : το δεύτερο ενικό της ευκτικής ενεστώτα  της ίδιας φωνής.
            πλεν:  το δεύτερο ενικό πρόσωπο της οριστικής του ίδιου χρόνου.
                                                                                                                     Μονάδες 5
Γ3.α.   Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις  του κειμένου:
            ποισαι, τν πεντακισχιλων , επντων,  οδενς, φελσαι.
                                                                                                                     Μονάδες 5
Γ3.β.    «Ο δ’ πγγελλον ς οτε πδιαφθορ τς πλεως μετστασις γγνοιτο»:    Να δικαιολογήσετε τον τρόπο εκφοράς της δευτερεύουσας πρότασης του χωρίου  αυτού (Μονάδες 2) και να μεταφέρετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. (Μονάδες 3)
                                                                                                                    Μονάδες 5

1 σχόλιο:

  1. Αφιερωμένο στα δύο κορίτσια που απουσίαζαν. Όταν νιώσετε δυνατές μπορείτε να απαντήσετε στα θέματα και ηλεκτρονικά. Υγιαίνετε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή