Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2009

ΕΡΩΤΑΣ στο Κυκλαδικό


Εξαιρετική η έκθεση με θέμα τον ΕΡΩΤΑ στο Κυκλαδικό Μουσείο της Αθήνας που μπορεί να δει κανείς και να μάθει τα πάντα για τον έρωτα στην αρχαιότητα, τον έρωτα από τη θεϊκή αλλά και από τη σαρκική πλευρά του. Έναν έρωτα αληθινό, με την ψυχή, το πνεύμα και το σώμα σε εγρήγορση, δεμένο με τη ζωή και απαλλαγμένο από σεμνοτυφίες. Είναι ο θεός με τον οποίο ασχολείται η ανθρωπότητα από την αυγή του πολιτισμού ως σήμερα, αδυνατώντας να τον δαμάσει αλλά και να προχωρήσει χωρίς αυτόν. Έρως και Αφροδίτη, Ιδιότητες και δραστηριότητες του Έρωτα, Έρωτες και γάμοι θεών και ηρώων, Έρωτες και γάμοι θνητών, Έρωτες που άλλαξαν το ρου της Ιστορίας, Αγοραίοι Έρωτες, Όμοιοι Έρωτες, Βουκολικοί Έρωτες, Ιθυφαλλικές θεότητες και Φαλλικά σύμβολα είναι οι ενότητες της τολμηρής αυτής έκθεσης,
Ο Έρως εμφανίζεται ξαφνικά από τον Ησίοδο στη Θεογονία ως φτερωτή γονιμοποιός θεότητα για να φθάσει ως την ύστερη αρχαιότητα, δηλαδή ως τον 3ο αιώνα μ.Χ. με την επικράτηση του χριστιανισμού. Πρόκειται για δώδεκα αιώνες στη διάρκεια των οποίων πολλά άλλαξαν στη σκέψη και στις συνήθειες των ανθρώπων, πολλά και στη σχέση τους με τον έρωτα. Μια διαδικασία η οποία αναπτύσσεται μέσα από περίπου 300 αρχαία αντικείμενα από 47 μουσεία της Ελλάδας, της Κύπρου, της Ιταλίας και από το Λούβρο, πλαισιωμένα από κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, κυρίως ερωτική ποίηση.
Μετά τη Θεογονία ο έρωτας «αλλάζει» και αφορά πλέον τους θεούς και τις μεταξύ τους σχέσεις, τους ήρωες αλλά και τους θεούς με τους θνητούς. Στην Αρχαϊκή εποχή, τον 6ο αιώνα π.Χ., ο έρωτας έχει να κάνει πάντα με τους θεούς αλλά πλέον και με τον γάμο. Προς το δεύτερο μισό αυτού του αιώνα, όμως, πάρα πολλές είναι οι απεικονίσεις ερωτικών σχέσεων μεταξύ ανδρών αλλά και με εφήβους. Είναι η εποχή της αριστοκρατίας. Εφόσον οι γυναίκες παραμένουν κλεισμένες στον γυναικωνίτη και θεωρούνται από τους άνδρες υποδεέστερες τόσο σε κοινωνικό όσο και σε διανοητικό επίπεδο η ερωτική έλξη -που δεν είναι απαραίτητα σωματική αλλά μπορεί να είναι και πνευματική- δημιουργείται μεταξύ ατόμων που είναι ίσοι μεταξύ τους. Ασχέτως του αν αυτή η επαφή μεταξύ ανδρών στις παλαίστρες οδηγούσε και στη σωματική σχέση. Στην Κλασική εποχή όταν πληθαίνουν τα συμπόσια οι γυναίκες που εμφανίζονται στα έργα τέχνης είναι εταίρες ή πόρνες. Υπάρχει, δηλαδή, έστω και με αυτόν τον τρόπο μια βαθμιαία αύξηση της γυναικείας παρουσίας και άρα του ενδιαφέροντος προς το άλλο φύλο. Στους αιώνες που ακολουθούν, τέλος, στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια είναι όλα ανάμεικτα, ισχύουν τα πάντα. Έχει διαμορφωθεί στον άνω όροφο του Μουσείου ένα δωματιάκι στο πρότυπο των πορνείων της Πομπηίας με ένα μικρό, στενό κρεβάτι, τα λυχνάρια με ερωτικές σκηνές, τις τοιχογραφίες. Σε όλο αυτόν τον όροφο η είσοδος επιτρέπεται μόνο σε ενηλίκους. Ο «όμοιος» έρως, οι προσφορές και οι ερωτοτροπίες αρρένων παρουσιάζονται επίσης στην έκθεση όπως και η παιδεραστία
Υπάρχει έκθεση φαλλικών αντικειμένων που χρησιμοποιούνταν ως λατρευτικά σύμβολα για την πρόκληση ευγονίας αλλά και για αποτροπαϊκούς σκοπούς και μια ενότητα με ερωτικά φίλτρα και κατάρες ως έκφραση απελπισμένου έρωτα, πολύ συνηθισμένη σε εποχές κατά τις οποίες οι δεισιδαιμονίες ρύθμιζαν τις ζωές των ανθρώπων.

Θα ξαναπάμε γιατί δε φτάνουν δύο ώρες να περιηγηθεί κανείς αυτή την μοναδική έκθεση.

3 σχόλια:

  1. "Ερος δ¨ετιναξε μοι φρένας ως άνεμος κατ¨όρος δρύσιν εμπετων" με την πλαστικη του ένταση σε στίχους ή σ΄αγάλματα, ευτυχώς υπάρχει ακόμα!(;)
    ας ελπίσουμε οτι οι θεοί αργούν μόνο,δεν λησμονούν...Π.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Πάντα με πιάνει ο έρωτας όσο πολύ κι αν τρέχω
    γιατί ναι κείνος φτερωτός και γώ φτερά δεν έχω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πολύ όμορφη παρουσίαση..
    Εκνευρίστηκα που απαγορευόταν η φωτογράφιση χωρίς φλας.. Ο φύλακας με έβαλε να διαγράψω όλες τις φωτο που τράβηξα.. :( Τι να πεις;;;
    Καλό βράδυ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή