Τρίτη 22 Ιουλίου 2014

Καναβούρης Κώστας, Έσπασε, εκδόσεις Μελάνι.

Κλείνοντας το βιβλίο του Κώστα Καναβούρη μετά από μια πρώτη ανάγνωση κοιτάζω ξανά την εικόνα του εξωφύλλου. Παρουσιάζει μια κούνια εν κινήσει με χαλαρές τις αλυσίδες που τη συγκρατούν και ανάμεσά τους ο τίτλος της συλλογής:  «Έσπασε». Η συλλογή -επιτρέψτε μου την έκφραση- τα …σπάει! Σαν ένα περιδέραιο με διαμάντια ή μαργαριτάρια  που έσπασε και ξεχύθηκαν οι πολύτιμοι λίθοι ή  οι πέρλες στο πάτωμα.

Σκύβω και ξαναπιάνω ένα-ένα τα διαμάντια της συλλογής που αποτελείται από ποιήματα του ενός-δύο, άντε το πολύ τριών στίχων και ξεχύνεται μπρος στα μάτια μου το φως, το πολύτιμο φως της ποίησης, σα βόμβα μεγατόνων, όσο κι αν ο σεμνός ποιητής μας παροτρύνει να κρατήσουμε τις δέουσες αποστάσεις:
«Ποιητής χαμηλών μεγατόνων.
  Απομακρυνθείτε».
Τυχερή η Ευγενία που της έχουν χαρίσει τέτοια διαμαντικά, τέτοιο περιδέραιο. Τα πιάνω ένα-ένα, τα απολαμβάνω πρισματικά με το μεγεθυντικό φακό του αδαούς αναγνώστη που ανακαλύπτει κρίκους πολύτιμους για την επανασύνδεση του κουρασμένου ανθρώπου  με  την πραγματική ζωή.
«Ζω. / Ο ενεστώς του μέλλοντος.»   «Άδηλο υλικό το ποίημα· σαν το γυαλί./Σπάζει εκεί που δεν το περιμένεις.»
Και μπλέκω τη Φιλοσοφία της Ύπαρξης με τη Γραμματική της Ποίησης και τη Γεωλογία του Όντος. Αφορισμοί απαύγασμα της παντοτινής Ποίησης, λέξεις που θαρρείς καρφώνονται σαν πρόκες και μένουν εκεί εξαγνίζοντας το παρόν μας. Και ο ποιητής που γίνεται ο ίδιος Όμηρος του εαυτού του  έχει εμάς ως αυτόπτες μάρτυρες.
«Τα ποιήματα δεν έχουν αναγνώστες,/ Έχουν αυτόπτες μάρτυρες».
 Προσπαθούμε να προλάβουμε. Ο κάθε ποιητικός κόκκος θα αποτελέσει ένα κλειδί για την έρημο. Με την ποίηση τού ελαχίστου και τη λακωνικότητα, τη σπουδαία αυτή ποιητική αρετή:  «Να λες τη σιωπή/ Με όλο και λιγότερες λέξεις». Και αλλού:
«Ο στίχος είναι μια γιορτή/ Το ποίημα είναι πένθος».  
«Στεγνώνω την όραση Με αεράκι θελήσεως.» Γρήγορα, γιατί  «Η μνήμη καλπάζει εν κατόπτρω», ενώ «Αν βγεις απ’ το κορμί σε περιμένει θάνατος. /Κι αν μείνεις μέσα, φτώχεια». Και «Μην μπεις μέσα,/ Ο τάφος σου είναι ναρκοθετημένος».
Και φτάνω στο     «Μες στην πλατεία της κραυγής/
                              Τα σύμφωνα ζητιανεύουν.»
Άιντε τώρα να πεις τι σημαίνουν για σένα δυο στίχοι. Να μιλήσεις για πληθωρισμό φωνηέντων, ήχων ηχηρών, πλεονασμό, υπερ-πληθώρα ένα πράγμα, παρουσία καταναλωτικού κλίματος και τα φτωχά τα σύμφωνα να ζητιανεύουν ταίρι σε μια γεμάτη φωνασκούσα πλατεία, να θέλουν να ενώσουν τη μοναξιά τους, να αποτελέσουν συλλαβή, να στερεώσουν την παρουσία τους, να γίνουν ποίηση. Η ανάπτυξη ενός επιφωνήματος όπως μας την όρισε ο Πωλ Βαλερύ. 
Και να σκεφτείς τη διαφορά που επισημαίνεται σε ένα άλλο σπάραγμα, σε ένα άλλο ψήγμα: « Άλλη η αγάπη του ξυλουργού/ Άλλη του ξυλοκόπου». 
Και προσοχή, γιατί ο ποιητής μας επισημαίνει: «Γεράκι το κορμί/ Τρώει τα σπλάχνα του.» και σε ένα άλλο μονόστιχο: «Να προσέχεις τα ερωτηματικά, στάζουν». Ή αλλού: «Είναι πολύς καιρός/που άφησες το ποίημα πεινασμένο./Να προσέχεις.». Η κατάσταση βέβαια με τα ερωτηματικά που θέτει η ποίηση μπορεί να επιδεινωθεί, να γίνει απάντηση. Οι αρνητές της ποίησης ή οι ανυποψίαστοι αναγνώστες της ας προσέχουν, γιατί ο ποιητής μπορεί να ενεργοποιήσει τον εκρηκτικό μηχανισμό:  «Κουβαλάω απάνω μου ποιήματα/κι έχω ρυθμίσει τον μηχανισμό.»
Κομποσκοίνι θρησκευομένων να το πω, κομπολόι ηλεκτροφόρο φιλοσοφούντων; Στίχο το στίχο, κόμπος, λυγμός, ήχος, προσευχή, επίκληση, φιλοσοφικό επιμύθιο.
«Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου/ Και έρεβος η ποίηση».
«Ενός λεπτού σιγή. Για πάντα».
«Ζούμε γιατί φοβόμαστε».
Κι άλλα πολλά από αυτά που τα σημειώνουμε σε μπλοκάκια και τα διαβάζουμε ξανά και ξανά, που συνομιλούν με το Μικρό Ναυτίλο του Ελύτη και τους στοχασμούς του Σαχτούρη, της Δημουλά και του Εμπειρίκου τις δροσοσταλίδες και τα ανασύρουμε θέτοντάς τα σε ημερήσια θέαση στο status της σελίδας μας στα κοινωνικά δίκτυα, και μας βοηθούν να ανα-στοχαστούμε. Αυτό καταφέρνει ο ποιητής. Και η ηχώ επαναλαμβάνεται:
«Έσπασε. Αντηχεί».  "Εμείς δεν ήμασταν στην αρπαγή. Δουλεύαμε έξω· στα ποιήματα" και "Επί των κυμάτων μπορεί να είναι εύκολο. Επί των γραμμάτων δεν είναι."

                              Καλά μακροβούτια στις θάλασσες της ποίησης.



1 σχόλιο:

  1. Σήμερα, σε μια απρόσμενη ανάπαυλα, διάβασα με προσοχή αυτή την ανάρτηση, στοχαστικό ποιητικά διαμάντι του καλοκαιριού μέσα στο φθινόπωρο...κάλλιο αργά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή