ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 2013

                                                                   ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

ΘΕΜΑ Α1

Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:

α. Σύμβαση των Στενών

β. Νοεμβριανά

γ. Υπερδυνάμεις (μεταπολεμικά)

                                                              Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Α2

Να αντιστοιχίσετε τα αξιώματα των ηγετών (Στήλη Α) με τα ονόματά τους

(Στήλη Β). Στη Στήλη Α περισσεύουν δύο αξιώματα ηγετών.

Στήλη Α	Στήλη Β
1.Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας	α. Λόυντ Τζορτζ
2.    Αρχιδούκας της Αυστρίας	β. Φραγκίσκος Φερδινάνδος
3.    Πρόεδρος των Η.Π.Α.	γ. Γεώργιος Στρέιτ
4.    Υπουργός Εξωτερικών των Η.Π.Α.	δ. Παναγής Τσαλδάρης
5.   Πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας	ε. Γούντροου Ουίλσον
6.   Πρωθυπουργός της Ελλάδας
7.  Αρχηγός των Ες - Ες

                                                                                                                              Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Β1

Ποιες ήταν οι μεταρρυθμίσεις του Χαρίλαου Τρικούπη στην πολιτική ζωή, τη διοίκηση και την οργάνωση των ενόπλων δυνάμεων της χώρας;

                                                                                                                             Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Β2

Να παρουσιάσετε την πορεία του Κινήματος των Αδεσμεύτων μέχρι και τη δεκαετία του 1980.

                                                                                                                              Μονάδες 10

                                              

                     

                                ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

ΘΕΜΑ Γ1

Αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται παρακάτω και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να παρουσιάσετε:

α) τις πρώτες αντιδράσεις της οθωμανικής κυβέρνησης στην Επανάσταση του 1821 και τα αποτελέσματά τους (μονάδες 13) και   

 β) τη στάση των Ευρωπαίων στην Ελληνική Επανάσταση, από την έναρξή της μέχρι και τη ναυμαχία του Ναβαρίνου (μονάδες 12).

                                                                                                                         Μονάδες 25

                                                                       

                                                                       ΚΕΙΜΕΝΟ Α΄

                                        [Απόσπασμα από το σουλτανικό έγγραφο της καταδίκης του Γρηγορίου Ε΄]

     «[…] Χρέος τῶν ἀρχηγῶν τῶν ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν μου διαφόρων  λαῶν εἶναι νὰ ἐπαγρυπνῶσι νύκτα καὶ ἡμέραν τοὺς ὑπὸ τὴν ὁδηγίαν των, να παρατηρῶσι τὴν διαγωγήν των καὶ ν’ ἀνακαλύπτωσι καὶ ἀναφέρωσιν εἰς τὴν κυβέρνησίν μου τὰς ἀθεμίτους πράξεις των. Οἱ δὲ πατριάρχαι, ὡς ἀρχηγοὶ τῶν ῥαγιάδων ζώντων ἐν ἀσφαλείᾳ ὑπὸ τὴν σκιὰν τῆς αὐτοκρατορικῆς μου ἐξουσίας, ὀφείλουν να ἦναι ὑπὲρ πάντα ἄλλον ἀνεπίληπτοι, τίμιοι, πιστοὶ καὶ εἰλικρινεῖς. Ἔχοντες δὲ τὰς ἀρετὰς ταύτας ὀφείλουν, ὁσάκις παρατηρήσουν κακὰς κλίσεις τοῦ λαοῦ των, νὰ τὰς ἐμποδίζωσι δι’ ἀπειλῶν και συμβουλῶν, ἤ, ἂν ἀναγκαῖον, καὶ διὰ ποινῶν κατὰ τὰ ἔθιμα τῆς θρησκείας των, καὶ τοιουτοτρόπως νὰ φαίνωνται εὐγνώμονες ἐν μέρει πρὸς τὴν ὑψηλὴν Πύλην δι’ ἃς ἀπολαμβάνουν χάριτας καὶ ἐλευθερίας ὑπὸ τὴν ἀγαθοποιὸν σκιάν της.

    Ἀλλ’ ὁ ἄπιστος πατριάρχης τῶν Ἑλλήνων, ὁ δώσας ἄλλοτε δείγματα τῆς εἰς τὴν ὑψηλὴν Πύλην ἀφοσιώσεώς του, ἀδύνατον νὰ θεωρηθῇ ἀλλότριος τῶν στάσεων τοῦ ἔθνους του, ἃς διάφοροι κακότροποι και ἀναίσθητοι, παρασυρόμενοι ὑπὸ χιμαιρικῶν καὶ διαβολικῶν ἐλπίδων, διήγειραν· καὶ χρέος του ἦτο νὰ διδάξῃ τοὺς ἁπλοῦς, ὅτι τὸ τόλμημα ἦτο μάταιον καὶ ἀτελεσφόρητον».

Σπ. Τρικούπης, Ἱστορία τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως, τ. Α΄, Ἀθῆναι: εκδ. Χρ. Γιοβάνης, 2  1978, σ. 82-83.

                                                                       

                                                                           ΚΕΙΜΕΝΟ Β΄

                                       [Γνώμη του Ε. Κινέ, γάλλου συγγραφέα, για το Ναβαρίνο]

«Tην απαρχή της εθνικής ζωής τους οι Έλληνες, που συχνά τους κατηγορούν πως την απόχτησαν από ευεργεσία, τη χρωστάνε στον ίδιο τον εαυτό τους. Στάθηκε έργο των χεριών τους. Η Ευρώπη επενέβη έπειτα από εφτά μονάχα χρόνια, όταν πια χόρτασε το θέαμα της σφαγής».

         Θέματα Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας από τις πηγές, Γ ΄ Λυκείου, δέσμη γ ΄-δ΄, Αθήνα: ΟΕΔΒ, 171997, σ. 242.

                                                                                ΚΕΙΜΕΝΟ Γ ΄

                                                         [Γνώμη του Π. Λεμπρέν για το Ναβαρίνο]

«Η μάχη του Ναβαρίνου στάθηκε κατόρθωμα των λαών. Ο αλαλαγμός της Νίκης που μας έρχεται από το Αιγαίο είναι ίσως ο πρώτος που έπειτα από πολλούς αιώνες οι λαοί δέχτηκαν με κοινή συμπάθεια. Τα κανόνια του

Ναβαρίνου άνοιξαν μια καινούρια περίοδο, αναγγέλλοντας το θριαμβευτικό ανέβασμα της κοινής γνώμης που υψώνεται πάνω από τους θρόνους και  γίνεται για πρώτη φορά αληθινή βασίλισσα, έχοντας στη διάθεσή της  στόλους και κανόνια και δίνοντας διαταγές σε ναυάρχους».

Θέματα Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας από τις πηγές, Γ ΄ Λυκείου, δέσμη γ ΄-δ΄, Αθήνα: ΟΕΔΒ, 171997, σ. 242.

       ΘΕΜΑ Δ1

Αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται παρακάτω και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να παρουσιάσετε:

α) την επεκτατική πολιτική της ναζιστικής Γερμανίας στην Ευρώπη, από τον Μάρτιο του 1936 έως και τον Μάρτιο του 1939 (μονάδες 13) και

β) τις αντιδράσεις των άλλων ευρωπαϊκών δυνάμεων στην πολιτική αυτή κατά την ίδια περίοδο (μονάδες 12).

                                                                                                                         Μονάδες 25

                                                                     ΚΕΙΜΕΝΟ Α΄

Απόσπασμα από ομιλία του Χίτλερ στο Αθλητικό Μέγαρο του  Βερολίνου, 26 Σεπτεμβρίου 1938

« Ενώπιόν μας τίθεται το τελευταίο πρόβλημα που μπορεί να επιλυθεί και θα επιλυθεί. Είναι η τελευταία εδαφική διεκδίκηση που έχω στην Ευρώπη, αλλά είναι μια διεκδίκηση στην οποία θα επιμείνω και την οποία, Θεού θέλοντος,

θα επιτύχω […]. Σχετικά με το ζήτημα των Σουδητών Γερμανών (εννοεί τους Γερμανούς της Τσεχοσλοβακίας), η υπομονή μου τελείωσε πια! Έκανα στον κύριο Μπένες (τον πρόεδρο της Τσεχοσλοβακίας) μια προσφορά που δε

συνίσταται σε τίποτε άλλο παρά στην εκπλήρωση της υπόσχεσης που ο ίδιος έδωσε . Η απόφαση τώρα βρίσκεται στα χέρια του. Ειρήνη ή Πόλεμος! Ή θα  δεχθεί αυτή την προσφορά και θα δώσει επιτέλους την ελευθερία στους

Γερμανούς ή θα πάμε και θα πάρουμε μόνοι μας αυτή την ελευθερία».

M. J. Cohen and J. Major, History in Quotations, London: Cassell, 2004, σ. 824, στο: Ιστορία του Νεότερου και του Σύγχρονου κόσμου (από το 1815 έως σήμερα), Γ’ Τάξη Γενικού Λυκείου και Δ ΄ Τάξη Εσπερινού Λυκείου, Γενικής Παιδείας, Αθήνα: ΟΕΔΒ, 2007, σ. 113.

                                                                           ΚΕΙΜΕΝΟ Β΄

                                                              [Η πολιτική του «κατευνασμού»]

«[…] Η διαφορά της πολιτικής του κατευνασμού του Τσάμπερλαιν από εκείνη των προγενεστέρων του συνίσταται στο ότι οι τελευταίοι πίστευαν πως θα μπορούσαν να «κατευνάσουν» τον Χίτλερ ενθαρρύνοντας τις ορέξεις του προς ανατολάς, προς τη Σοβιετική Ένωση. Αυτό, όχι μόνο δεν θα αποδυνάμωνε αλλά θα ενίσχυε τη θέση της Βρετανίας, καθώς θα ενέπλεκε τις δύο δυνάμεις – Γερμανία και Σοβιετική Ένωση – σε μια τιτάνια σύγκρουση, από την οποία και οι δύο πλευρές θα έβγαιναν εξουθενωμένες ανεξάρτητα από την έκβαση. Αντίθετα, ο κατευνασμός του Τσάμπερλαιν

αποδυνάμωνε τη Βρετανία, καθώς η υποχωρητικότητά του απέναντι στον Χίτλερ ενθάρρυνε τον τελευταίο σε πιο τολμηρές κινήσεις που τελικά  καθιστούσαν τη Βρετανία υποχείριο της ναζιστικής Γερμανίας. Όπως παραστατικά γράφει ένας ιστορικός, η πολιτική κατευνασμού του Τσάμπερλαιν έδινε την ευκαιρία στον Χίτλερ “να μαδήσει την Ευρώπη σαν μια αγκινάρα, φύλλο προς φύλλο” εωσότου φτάσει στο νοστιμότερο μέρος της, στο “le fond d’ artichaut” (την καρδιά της αγκινάρας), δηλαδή τη Βρετανία».

Π. Τσακαλογιάννης, Σύγχρονη Ευρωπαϊκή Ιστορία. Από τη Βαστίλλη στο τείχος του Βερολίνου (1789-1989), τ. Β΄ (1890-1989), Αθήνα: Βιβλιοπωλείο της «Εστίας», 3 2003, σ. 266.