Ταφικό Μνημείο οικογενείας Ζαννή Δ. Πετροκοκκίνου στη Σύρο

   

Το ότι υπάρχει μια ευρύτερη κοινωνική σήψη και όχι μόνο οικονομική δε μπορεί να μας αποθαρρύνει από το να βλέπουμε, να προβληματιζόμαστε και να διεκδικούμε την αποκατάσταση των κακώς κειμένων και  την προβολή αυτού που λέμε «ελληνικός πολιτισμός». Ο επισκέπτης του Α΄ Νεκροταφείου της Αθήνας προβληματίζεται για τη φθορά και την αποκατάσταση των ταφικών μνημείων που αποτελούν ένα εξαιρετικό δείγμα της γλυπτικής του 19^ου αιώνα. παρά τις όποιες εξαγγελίες του Δήμου Αθηναίων και απαιτεί την άμεση λήψη μέτρων προστασίας των γλυπτών.

Η σημερινή ανάρτηση έχει να κάνει με ένα σπουδαίο μνημείο σε ένα εξαιρετικό από πλευράς γλυπτών αναθημάτων  νεκροταφείο, αυτό του Αγίου Γεωργίου στην Ερμούπολη της Σύρου που βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση.

 Σε εκδρομή που κάναμε με το σχολείο στη Σύρο πήγα για άλλη μια φορά να δω τα μνημεία αυτά και συγκεκριμένα το ταφικό της οικογένειας Πετροκόκκινου που αποτελεί επιτύμβια παραλλαγή του μνημείου του Λυσικράτη. Πριν από τρία χρόνια βάνδαλοι έκαναν ζημιές γκρεμίζοντας  την μεγάλη λουτροφόρο που βρισκότανε στο εσωτερικό του μνημείου  ξεσηκώνοντας την κοινή γνώμη. Ήλπιζα οι ζημιές να είχαν αποκατασταθεί αφού πολλές ήταν οι φωνές των ευαισθήτων συριανών και όχι μόνον. Ε, λοιπόν, η λουτροφόρος είναι γκρεμισμένη ακόμη παρά τις υποσχέσεις του δήμου Ερμούπολης. Παραθέτω περιγραφή του μνημείου από το βιβλίο των Πέπης Γαβαλά και Ελένης Γαρέζου «Τα γλυπτά μνημεία του Αγίου Γεωργίου»εκδ. Γνώση και δικές μου φωτογραφίες πριν την καταστροφή και μετά.

Ταφικό Μνημείο οικογενείας Ζαννή Δ. Πετροκοκκίνου στη Σύρο

 Διμερές μνημείο, το όποιο αποτελείται από ένα υπέργειο και ένα υπόγειο τμήμα. Το υπέργειο τμήμα έχει τη μορφή κυκλικού ναΐσκου  διαμέτρου 3,00 μ. και υψώνεται πάνω σε πόδιο ύψους ± 0,30 μ., το όποιο φέρει σιδερένιο κιγκλί­δωμα στη βόρεια και δυτική πλευρά . Το κιγκλίδωμα στηρίζεται σε επτά πεσσίσκους με μικρή μείωση προς τα άνω και πυραμιδοειδή την άνω επιφά­νεια τους, από τους οποίους οι δύο πλαισιώνουν την είσοδο στη βόρεια πλευρά. Ή ανατολική και νότια πλευρά του μνημείου περιβάλλονται από τον εξωτερικό τοίχο του νεκροταφείου. Η πρόσβαση στο μνημείο γίνεται με δύο βαθμίδες ανόδου. Η ανώτερη βαθμίδα, ύψους 1,75 μ., πλάτους 0,85 μ. και πάχους + 0,07 μ., κοσμείται στην άνω επιφάνεια της με εγχάρακτη γραμ­μή, η οποία απολήγει σε ανθέμια στις γωνίες.

  Ο ναΐσκος σε λευκό μάρμαρο έχει ύψος 4,50 μέτρα και στηρίζεται σε κυκλικό τρίβαθμο κρηπίδωμα. Ή περίμετρος του κλείνεται κατά το ήμισυ μόνο με τοίχο, ενώ στην ανοικτή πλευρά δύο ιω­νικοί αρράβδωτοι κίονες συμπληρώνουν τη μορφή του μνημείου κάνοντας τη βόρεια πλευρά κύρια όψη του. Οι απολήξεις του τοίχου σχηματίζουν τρίπλευρες παραστάδες με κλασικιστική ρυθμολογία. Δύο άλλες επίπλαστες παραστάδες αρθρώνουν την εσωτερική όψη του τοίχου, ενώ η εξωτερική παρα­μένει συνεχής.

Ο θριγκός αποτελείται από επιστύλιο και ζωφόρο. Ή ζωφόρος είναι από φαιό μάρμαρο και φέρει δίστιχη επιγραφή με το όνομα των ιδιοκτητών του τάφου. Το γείσο περιτρέχει ιωνικό κυμάτιο πάνω από το όποιο υπάρχουν, στη βόρεια και νότια πλευρά του, δύο λεοντοκεφαλές πού λειτουργούν ως υδρορρόες. Το εισέχον τμήμα του κοσμεί ταινία με λεσβίο κυμάτιο και αστράγαλο.

Στην περιφέρεια της κωνικής στέγης του ναΐσκου υπάρχουν ανθεμωτά ακρωτήρια, ενώ στην κορυφή της άωτο μαρμάρινο αγγείο (τεφροδόχος) με ανάγλυφο σταυρό και ανθοπλοκάμους.

Η οροφή της θόλου κοσμείται με τετράγωνο που εγγράφεται διαγώνια σε άλλο μεγαλύτερο. Στο δεύτερο τετράγωνο εγγράφεται ιωνικό κυμάτιο. Από τη διάταξη αυτή προκύπτουν τρίγωνα που έχουν ανάγλυφα εξάκτινα αστέρια. Στο κέντρο της οροφής γλυπτός ρόδακας.

Στο εσωτερικό του ναΐσκου μεγάλη μαρμάρινη λουτροφόρος στηρίζεται σε ισχυρή πλίνθο και βάθρο. Την επίστεψη του βάθρου περιτρέχει λεσβίο κυμάτιο, ενώ τη βάση του αστράγαλος και πλοχμός. Στον εσωτερικό τοίχο της θόλου (νότιο) είναι χαραγμένα τα ονόματα των νεκρών της οικογενείας Πετροκοκκίνου. Κάτω από το μνημείο υπάρχει υπόγεια κρύπτη στην οποία οδηγεί μαρμά­ρινη κλίμακα με οκτώ βαθμίδες πού βρίσκονται στη δυτική πλευρά της. Ή είσοδος φράσσεται με σιδερένιο θυρόφυλλο. Στο μαρμάρινο άνώφλι έχει χα­ραχθεί δίστιχη επιγραφή και δύο αριθμοί.

( Κτήμα οικογενείας Ζαννή Πετροκοκκίνου. 17         Μ 40 ). Η κρύπτη αποτελείται από στενό δρόμο και κυκλικό θάλαμο. Στο δρόμο υπάρχει το άνοιγμα του τάφου που καλύπτεται με μικρή επιτύμβια πλάκα. Στον τοίχο του νεκρικού θαλάμου επτά κόγχες διαμορφώνονται με ξύλινες κατασκευές σε οστεοθήκες. Στη θολωτή οροφή της κρύπτης, σε γαλάζιο βάθος, απεικονίζεται χερουβείμ. Τε βάση του θόλου περιθέει μαρμάρινος κοσμήτης. Λείπει τμήμα του κιγκλιδώματος τής δυτικής πλευράς.

 

 Οι δύο τελευταίες φωτογραφίες είναι από άλλο ταφικό μνημείο των αδελφών Φιτάληδων που χρειάζεται κι αυτό άμεσα συγκόλληση. Ελπίζουμε κάποιος να ενδιαφερθεί προτού το κακό γίνει ανεπανόρθωτο.