ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ : ΕΝΟΤΗΤΑ 47η

ΚΕΙΜΕΝΟ

Iulia, Augusti filia, matūre habēre coeperat canos, quos legere secrēte solēbat. Hac re audīta Augustus voluit filiam deterrēre quominus id faceret. Eo consilio aliquando repente intervēnit oppresitque ornatrīces. Etsi super vestem eārum deprehendit canos, tamen Augustus dissimulāvit eos vidisse  et aliiis sermonibus tempus extraxit, donec induxit mentionem aetatis. Tum interrogāvit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva. Cum illa respondisset “ego, pater, cana esse malo”, mendacium illi pater obiēcit: “Non dubito quin calva esse nolis. Quid ergo non times nē istae te calvam faciant?”

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

 Η Ιουλία, η κόρη του Αυγούστου, είχε αρχίσει να εμφανίζει πρόωρα άσπρες τρίχες που συνήθιζε να τις βγάζει κρυφά. Όταν ο Αύγουστος το πληροφορήθηκε, θέλησε να αποθαρρύνει τη θυγατέρα του από αυτή τη συνήθεια της1. Με αυτό το σχέδιο εμφανίστηκε κάποτε απρόοπτα2 κι έπιασε τις κομμώτριες επ' αυτοφώρω. Παρόλο που ανα­κάλυψε άσπρες τρίχες πάνω στα φορέματα τους, εντούτοις ο Αύγου­στος προσποιήθηκε πως δεν τις είδε κι άφησε την ώρα να κυλήσει3 με άλλες κουβέντες, ώσπου έφερε τη συζήτηση στην ηλικία της. Τότε ρώτησε την κόρη του αν σε μερικά χρόνια θα προτιμούσε να είναι ασπρομάλλα ή φαλακρή. Όταν εκείνη απάντησε «προτιμώ, πατέρα μου, να είμαι ασπρομάλλα», ο πατέρας της την αντέκρουσε με4 το εξής ψεύτικο επιχείρημα «Δεν αμφιβάλλω πως δε θέλεις να μείνεις φαλακρή. Γιατί λοιπόν δε φοβάσαι μήπως αυτές εδώ σε κάνουν φαλα­κρή;»

           1. από το να κάνει αυτό                    2.   (και ξαφνικά)   

                3. παρέτεινε το χρόνο                       4.   της  πρόβαλε   

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

Α' ΚΛΙΣΗ

Iulia -ae   χωρίς πληθ.

filia -ae 

Β' ΚΛΙΣΗ

consilium -i (i)

annus -i

mendacium -i (i)

Augustus -i   χωρίς πληθ.

cani -orum από το αρσενικό γένος canus του επιθέτου canus -a -um

Γ' ΚΛΙΣΗ

ornatrix -tricis    (θηλ.)

sermo -onis   (αρσ.)

tempus -oris    (ουδ.)

mentio -ionis    (θηλ.)

vestis - vestis    (θηλ.) γεν. πληθ. vestium

aetas -atis    (θηλ.) γεν. πληθ. aetat(i)um

pater - patris    (αρσ.) γεν. πληθ. patrum,

Ε' ΚΛΙΣΗ

res - rei  

ΕΠΙΘΕΤΑ

Β' ΚΛΙΣΗ

calvus -a -um

canus -a -um (cani -orum: οι άσπρες τρίχες)

ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

qui, quae, quod    (αναφορική)

hic, haec, hoc   (δεικτική)

is, ea, id   (οριστική)

alius, alia, aliud    (αόριστη ή αντωνυμικό επίθετο)

aliquot (αόριστη άκλιτη πληθ.)

ille, illa, illud    (δεικτική)

ego   (προσωπική)

quis, quid    (ερωτηματική ουσιαστική)

iste, ista, istud   (δεικτική)

tu   (προσωπική)

ΡΗΜΑΤΑ

1H ΣΥΖΥΓΙΑ

dissimulo, dissimulavi, dissimulatum, dissimulare

interrogo, interrogavi, interrogatum, interrogare

dubito, dubitavi, dubitatum, dubitare

2H ΣΥΖΥΓΙΑ

habeo, habui, habitum, habere

soleo, solitus sum, solitum, solere    ημιαποθ.

deterreo, deterrui, deterritum, deterrere

video, vidi, visum, videre

respondeo, respondi, responsum, respondere

timeo, timui, -, timere

3H ΣΥΖΥΓΙΑ

coepi, coepisse-    τα υπόλοιπα από το incipio

volo, volui, —, velle

lego, legi, lectum, legere

facio, feci, factum, facere   (προστ. ενεστ. fac)

opprimo, oppressi, oppressum, opprimere

deprehendo και deprendo , deprehendi, deprehensum, deprehendere

extraho, extraxi, extractum, extrahere

induco, induxi, inductum, inducere    (προστ. ενεστ. induc)

malo, malui, —, malle   

obicio, obieci, obiectum, obicere

nolo, nolui, -, nolle  

ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΡΗΜΑ: sum, fui, -, esse

4Η ΣΥΖΥΓΙΑ

audio, audivi, auditum, audire

intervenio, interveni, interventum, intervenire

Επιρρήματα

mature, maturius, maturissime και maturrime

(από το επίθ. maturus -a -um, maturior -ior -ius, maturissimus -a -um και maturrimus -a -um)

secrete και secreto, secretius, (secretissime)

 (από το επίθ. secretus -a -um, secretior -ior -ius, secretissimus -a -um)

aliquando

repente

 tum