ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ : ΕΝΟΤΗΤΑ 43η

ΚΕΙΜΕΝΟ

Num ad hostem vēni et captīva in castris tuis sum? In hoc me longa vita et infēlix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te vidērem? Qui potuisti populāri hanc terram, quae te genuit atque aluit? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et mināci animo perveneras, cur, cum in conspectu Rōma fuit, tibi non succurrit:  “intra illa moenia domus ac penates mei sunt, mater coniux liberique”? Ergo ego nisi peperissem, Rōma non oppugnarētur; nisi filium habērem, lībera in līberā patriā mortua essem. Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futūra sum: at contra hos, si pergis, aut immatūra mors aut longa servitus manet.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Μήπως ήρθα σε εχθρό και είμαι αιχμάλωτη στο στρατόπεδο σου; Σε τέτοιο σημείο με κατάντησε η μακροζωία και τα έρμα γερατειά μου, που να σε δω πρώτα εξόριστο και ύστερα εχθρό; Πώς μπόρεσες να ερημώσεις αυτή τη χώρα που σε γέννησε και σε ανάθρεψε; Δε σου πέρασε η οργή τη στιγμή που πατούσες τα σύνορα της πατρίδας σου; Παρόλο που είχες φτάσει με τόσο εχθρική κι απειλητική διάθεση1 για­τί, σαν είδες τη Ρώμη, δεν πέρασε αυτή η ιδέα από το μυαλό σου: «Μέσα σε εκείνα εκεί τα τείχη βρίσκονται το σπίτι μου κι οι θεοί μου, η μάνα, η γυναίκα και τα παιδιά μου»; Αν λοιπόν εγώ δε σε γένναγα, η Ρώμη δε θα βρισκόταν πολιορκημένη αν δεν είχα γιο, θα πέθαινα λεύτερη σε λεύτερη πατρίδα. Εγώ τίποτα πια δεν μπορώ να πάθω κι ούτε θα είμαι τόσο δυστυχισμένη για πολύ ακόμα· αυτούς εδώ όμως, αν συνεχίσεις, τους περιμένει ή πρόωρος θάνατος ή μακρόχρονη σκλαβιά.

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

Α' ΚΛΙΣΗ

vita -ae

terra -ae

patria -ae

ira -ae

senecta -ae    ο πληθ. (senectae -arum) δεν είναι σε χρήση (αφηρημένη έννοια)

Roma - ae   χωρίς πληθ.

Β' ΚΛΙΣΗ

animus -i

castrum -i: φρούριο    castra -orum: στρατόπεδο

filius -i (i)    

liberi -orum   χωρίς ενικό

Γ ΚΛΙΣΗ

hostis - hostis (αρσ.)    γεν. πληθ.    hostium

ex(s)ul - ex(s)ulis (αρσ.)

finis - finis (αρσ.)    γεν. πληθ.   finium

penates -ium (αρσ.)   χωρίς ενικό

mater - matris (θηλ.)    γεν. πληθ.    matrum

coniu(n)x - coniugis (αρσ. και θηλ.)

moenia - ium - ibus - ia - ia - ibus (ουδ.)   χωρίς ενικό

mors - mortis (θηλ.)    γεν. πληθ.    mortium

servitus - utis (θηλ.)    γεν. πληθ. servitutium αντί για servitutum

Δ' ΚΛΙΣΗ

conspectus -us (αρσ.)

domus - domus και domi (επιρρ.) - domui - domum - domus – domo (θηλ.)

domus - domuum και domorum - domibus - domos - domus – domibus

ΕΠΙΘΕΤΑ

Β' ΚΛΙΣΗ

captivus -a -um

longus -a -um, longior -ior -ius, longissimus -a -um

infestus -a -um, infestior -ior -ius, infestissimus -a -um

liber -era -erum, liberior -ior -ius, liberrimus -a -um

miserrimus -a -um υπερθ. του επιθ. miser -era -erum, miserior -ior -ius, miserrimus -a -um

immaturus -a -um, (immaturior -ior -ius, immaturissimus -a -um) δεν είναι σε χρήση

Γ ΚΛΙΣΗ

infelix - infelicis, infelicior -ior -ius, infelicissimus -a -um

minax -minacis, minacior -ior -ius, minacissimus -a -um

ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

tuus, tua, tuum (κτητική)

hic, haec, hoc (δεικτική)

ego (προσωπική)

tu (προσωπική)

qui, quae, quod (αναφορική)

ille, illa, illud (δεικτική)

meus, mea, meum (κτητική)

nihil (αόριστη ουσιαστική)

                                             ΠΡΟΣΟΧΗ! To qui (στην 3η σειρά) είναι επίρρημα.

ΡΗΜΑΤΑ

1η ΣΥΖΥΓΙΑ

oppugno, oppugnavi, oppugnatum, oppugnare

populor, populatus sum, populatum, populari αποθ.

2^η ΣΥΖΥΓΙΑ

video, vidi, visum, videre

habeo, habui, habitum, habere

maneo, mansi, mansum, manere

3η ΣΥΖΥΓΙΑ

traho, traxi, tractum, trahere

possum, potui, -, posse

gigno, genui, genitum, gignere

alo, alui, alitum και altum, alere

ingredior, ingressus sum, ingressum, ingredi αποθ.

cado, cecidi, casum, cadere

pergo, perrexi, perrectum, pergere

pario, peperi, partum, parere (μετοχή μέλλ. pariturus -a -um)

morior, mortuus sum, mortuum, mori αποθ. (μετοχή μέλλ. moriturus -a -um)

patior, passus sum, passum, pati αποθ.

succurro, succurri, succursum, succurrere και στο γ' πρόσωπο:

                  succurrit, succurrit, succursum, succurrere

ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΡΗΜΑ sum, fui, -, esse

4η ΣΥΖΥΓΙΑ

pervenio, perveni, perventum, pervenire

venio, veni, ventum, venire

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ

primum υπερθ. του επιρρ. -, prius, primum και primo

[από το επίθ. (prae), prior -ior - ius, primus -a -um]

deinde

qui

cur

iam

diu, diutius, diudssime

contra