ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ : ΕΝΟΤΗΤΑ 44η

ΚΕΙΜΕΝΟ

Haec est tyrannōrum vita, in quā nulla fides, nulla caritas, nulla fiducia benevolentiae stabilis esse potest; tyrannis omnia semper suspecta atque sollicita sunt; nullus locus amicitiae eis est. Nescio enim quis possit diligere eum, quem metuat, aut eum, a quo se metui putet. Coluntur tamen simulatiōne dumtaxat ad tempus. Quodsi forte, ut fit plerumque, cecidērunt, tum intellegitur, quam fuerint inopes amicōrum. Hoc est quod Tarquinium dixisse ferunt exulantem: "Tum intellexi, quos fīdos amicos habuissem, quos infīdos, cum iam neutris gratiam referre poteram".

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ 

Αυτή είναι η ζωή των τυράννων στην οποία δεν μπορεί να υπάρξει καμιά εμπιστοσύνη, καμιά αγάπη, καμιά πίστη σε σταθερή φιλία. Οι τύραννοι πάντα υποπτεύονται κι ανησυχούν για όλα. Δεν έχει θέση η φιλία σε αυτούς. Γιατί δεν ξέρω ποιος μπορεί να αγαπά όποιον φοβά­ται ή αυτόν που νομίζει πως τον φοβάται. Στους τυράννους δείχνουν εντούτοις οι γύρω τους υποκριτικό σεβασμό, τουλάχιστον για κάποιο χρονικό διάστημα. Αν όμως τύχει να χάσουν την αρχή (να πέσουν), όπως συνήθως συμβαίνει, τότε καταλαβαίνουν πόσο τους έλειπαν οι φίλοι1. Λένε πως ο Ταρκύνιος όταν ήταν εξόριστος είπε αυτό (το λόγο): «Τότε μόνο κατάλαβα ποιοι μου ήταν αληθινοί φίλοι και ποιοι ψεύτικοι2, όταν δεν μπορούσα πια να ανταποδώσω τις χάρες ούτε σε εκείνους ούτε σε αυτούς».

                     1. πόσον ήσαν στερημένοι από φίλους

                                           2. ποι­ους είχα αληθινούς φίλους και ποιους ψεύτικους.

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

Α' ΚΛΙΣΗ

vita -ae 

amicitia -ae 

gratia -ae

fiducia -ae    ο πληθ. (fiduciae -arum) δεν είναι σε χρήση (αφηρημένη έννοια)

benevolentia -ae   ο πληθ. (benevolentiae -arum) δεν είναι σε χρήση (αφηρη­μένη έννοια)

Β' ΚΛΙΣΗ

tyrannus -i

amicus -i

locus -i loca -orum: τόποι     loci -orum: χωρία βιβλίων

Tarquinius -i (i)    κλητ. ενικού     Tarquini· χωρίς πληθ.

Γ ΚΛΙΣΗ

caritas -atis (θηλ.)

simulatio -ionis (θηλ.)

tempus -oris (ουδ.)

forte εύχρηστο μόνο στην αφαιρ. ενικού

Ε' ΚΛΙΣΗ

fides - fidei (θηλ.)   χωρίς πληθ. (αφηρημένη έννοια)

ΕΠΙΘΕΤΑ

Β' ΚΛΙΣΗ

suspectus -a -um

 sollicitus -a -um

fidus -a -um, fidior -ior -ius, fidissimus -a -um

infidus -a -um, (infidior -ior -ius, infidissimus -a -um) δεν είναι σε χρήση

Γ' ΚΛΙΣΗ

stabilis -is -e, stabilior -ior -ius, stabilissimus -a -um

omnis -is -e

inops - inopis - inopi - inopem - inops - inopi

inopes - inopum - inopibus - inopes - inopes - inopibus (ουδέτερο inopia- inopum κτλ.)

                                      συγκριτικός egentior -ior -ius, υπερθετικός egentissimus -a -um

ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

hic, haec, hoc (δεικτική)

qui, quae, quod (αναφορική)

nullus -a -um (αόριστη επιθετική ή αντωνυμικό επίθετο)

is, ea, id (οριστική)

quis, quid (ερωτηματική ουσιαστική)

se (προσωπική)

neuter, neutra, neutrum (αόριστη επιθετική ή αντωνυμικό επίθετο)

ΡΗΜΑΤΑ

1η ΣΥΖΥΓΙΑ

puto, putavi, putatum, putare

ex(s)ulo, ex(s)ulavi, ex(s)ulatum, ex(s)ulare

2η ΣΥΖΥΓΙΑ

habeo, habui, habitum, habere

3η ΣΥΖΥΓΙΑ

possum, potui, —, posse  

suspicio, suspexi, suspectum, suspicere

diligo, dilexi, dilectum, diligere

metuo, metui, metutum, metuere

colo, colui, cultum, colere

fio, factus sum, fieri  

cado, cecidi, casum, cadere

intellego και intelligo, intellexi, intellectum, intellegere

dico, dixi, dictum, dicere 

refero, rettuli και retuli , relatum, referre  

ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΡΗΜΑ

 sum, fui, -, esse

4η ΣΥΖΥΓΙΑ

nescio, nescivi, nescitum, nescire

                                (προστ. ενεστ. nescito - nescitote αντί για nesci - nescite-

                                  προστ. μέλλ. nescito - nescito - nescitote - nesciunto)

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ

semper               dumtaxat                               forte

plerumque                     tum                         quam                    iam